Nhiều người cho rằng điện thoại của họ đang bị Facebook nghe lén khi thấy mạng xã hội này hiển thị quảng cáo về món hàng mà họ vừa trao đổi với bạn bè. Thật hư thế nào, mời bạn xem bài viết dưới đây nhé.

Sau khi trao đổi với đồng nghiệp về mẫu máy lọc không khí mới, Lê Tuấn, kỹ sư xây dựng tại Hà Nội cho biết, trên Facebook của anh xuất hiện quảng cáo liên quan đến thiết bị này. Tương tự, Minh Anh, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, cho biết trong bữa trưa, nhóm của chị nhắc đến một đồng nghiệp vừa có bạn gái mới. Đến chiều, trang Facebook cá nhân của cô gái kia đã được gợi ý trong mục “Những người bạn có thể biết”.

Michelle, biên tập viên của USA Today, cũng kể về một lần trong bữa tiệc sinh nhật của con trai một người bạn và người đó đã đề cập đến Joymode. Vài phút sau, một quảng cáo Joymode xuất hiện trên News Feed của Michelle.

Cả Tuấn, Minh Anh hay Michelle đều nghi ngờ mạng xã hội theo dõi cuộc trò chuyện để chạy quảng cáo nhắm mục tiêu. Trong cuộc khảo sát từ ngày 6/5 trên VnExpress, có tới 96% trong số 5.600 người tham gia cho rằng Facebook nghe lén và chỉ 4% chưa từng có cảm giác này.

Công cụ của Facebook

Theo Jesse Pujji, nhà sáng lập hãng đầu tư công nghệ Gateway X, Facebook không cần dùng đến các biện pháp nghe lén tốn kém và rủi ro, mà sử dụng một công cụ mạnh mẽ hơn có tên Facebook Pixel. “Đây là đoạn mã nhỏ mà gần như mọi trang web, ứng dụng di động trên hành tinh đều nhúng vào,” Pujji giải thích trên Twitter vào cuối năm ngoái.

Pixel là một đoạn mã giúp doanh nghiệp đo lường lưu lượng quảng cáo và trang web. Đoạn mã JavaScript nhỏ này được nhúng trong HTML của trang web giúp doanh nghiệp có thể theo dõi khách truy cập và nhắm mục tiêu quảng cáo.

Thực hư chuyện người dùng có cảm giác như bị Facebook nghe lén?

Meta, công ty mẹ của Facebook, đã đàm phán với các doanh nghiệp để chia sẻ dữ liệu này. Đổi lại, chúng cung cấp cho doanh nghiệp khả năng xem các truy vấn tìm kiếm của khách, các giao dịch mua trước đây, lượt xem và các tính năng khác trên nền tảng.

Pujji gọi Facebook Pixel và News Feed là hai sản phẩm giá trị nhất của mạng xã hội này. “Thuật toán News Feed của Facebook sử dụng hàng trăm điểm dữ liệu như tuổi tác, bạn bè, những gì người dùng nhấp vào và thậm chí cả nơi họ đăng để xác định quảng cáo nào sẽ xuất hiện trong nguồn cấp tin tức”, ông nói.

Vì Meta sở hữu cả Instagram và Facebook và chia sẻ dữ liệu với nhiều trang web nên quảng cáo sẽ “theo dõi” họ từ nền tảng này sang nền tảng khác. Pujji cho biết thuật toán của Facebook cũng có thể tìm thấy một sản phẩm mà người dùng quan tâm thông qua điện thoại thông minh gần đó. Phần mềm sẽ truy cập dữ liệu hiển thị 10 trang web gần nhất mà một trong hai người đã sử dụng, sau đó dự đoán những chủ đề tiềm năng nhất mà hai người có thể thảo luận và đề xuất quảng cáo phù hợp. Đó là lý do tại sao nhiều người có cảm giác Facebook nghe lén cuộc trò chuyện của họ với người khác.

Đồng quan điểm, Jamie Court, chủ tịch của Tổ chức giám sát người tiêu dùng phi lợi nhuận và là chuyên gia về quyền riêng tư ở Los Angeles, cho rằng việc Facebook “nghe lén” người dùng là đúng, nhưng không phải theo nghĩa đen mà bằng các công cụ khác. Ông nói: “Họ tập hợp các kịch bản lại với nhau để phân tích và tiếp thị nội dung cho bạn như thể họ đang lắng nghe cuộc trò chuyện”.

Trong trường hợp quảng cáo Joymode của Michelle, USA Today và Court đã thực hiện một số nghiên cứu và phát hiện ra rằng thuật toán của Facebook đã tính toán rằng vì Michelle ở cùng vị trí với một người bạn cùng tuổi và cả hai đã có con nên họ sẽ có mối quan tâm giống nhau đến thương hiệu mà người kia quan tâm, đó là Joymode.

Paul Bischoff, chuyên gia của Comparitech cho biết: “Có nhiều cách để Facebook nhắm mục tiêu quảng cáo đến bạn dựa trên dữ liệu họ thu thập thông qua thuật toán”. Hãy nhớ rằng Facebook có thể theo dõi những gì bạn làm trên các trang web và ứng dụng khác tích hợp plugin, thông tin đăng nhập và tiện ích mở rộng của Facebook.”

Khả năng nghe lén của Facebook

Phóng viên đã sử dụng 2 thiết bị di động, đăng nhập 2 tài khoản Facebook khác nhau và sử dụng song song để xác minh. Điện thoại chính thực hiện các tác vụ như tìm kiếm và định vị, có sẵn nhiều thông tin cá nhân. Thiết bị thứ hai vừa đăng nhập vào một tài khoản Facebook khác và không truy cập dịch vụ nào.

Trong hai ngày thử nghiệm đặt hai máy cạnh nhau, phóng viên liên tục trao đổi với bạn bè về xu hướng mua micro để livestream hiện nay, cũng như tham khảo giá một số model trên các website bằng điện thoại chính. Sau đó, tài khoản di động này sẽ đề xuất một loạt quảng cáo phù hợp. Còn máy chỉ vào Facebook là các quảng cáo khá ngẫu nhiên về thời trang, nhà hàng, du lịch.

Tương tự, tháng trước, phóng viên công nghệ của Daily Mail đã sử dụng điện thoại Samsung khôi phục cài đặt gốc và truy cập tài khoản Facebook mới tạo. Sau hai ngày nói chuyện và thường xuyên đề cập đến các từ khóa kỳ nghỉ châu Âu hoặc keo dán sàn, vẫn không có đề xuất quảng cáo phù hợp nào được đưa ra.

Năm 2019, công ty bảo mật di động Wandera đã đặt hai smartphone Samsung và Apple trong phòng kín, phát các đoạn hội thoại về thức ăn của thú cưng trong 30 phút mỗi ngày. Ba ngày trôi qua, họ không nhận được bất kỳ quảng cáo liên quan nào. Trên hai thiết bị cũng không có dấu hiệu cho thấy thiết bị tự động gửi dữ liệu lên đám mây.

Wandera cho rằng Facebook có công cụ theo dõi hành vi người dùng nhưng việc nghe lén quảng cáo tới hàng tỷ người dùng của mạng xã hội này là không khả thi vì rất dễ bị phát hiện. Việc nghe trộm khiến điện thoại liên tục nhận và gửi dữ liệu lên đám mây, điều này yêu cầu thiết bị phải được kết nối Internet, dễ gây nóng và hao pin.

Trước đó, Wired cũng dẫn ra ví dụ về việc các nhà quảng cáo muốn có dữ liệu từ các cuộc trò chuyện của người dùng Facebook trong nửa ngày. Mạng xã hội sẽ cần ghi lại mọi thứ mà điện thoại nghe được, có chức năng tương đương với cuộc gọi thoại trên Facebook. Cuộc gọi Internet trung bình mất khoảng 24 kbps một chiều hoặc 3 kB dữ liệu mỗi giây. Nếu bạn lắng nghe một người trong nửa này, Facebook tiêu tốn 130MB dữ liệu. Riêng tại Mỹ, Facebook có hơn 200 triệu người truy cập mỗi ngày nên mạng xã hội này cần 26 petabyte để lưu các đoạn ghi âm, đây là một lượng dữ liệu khổng lồ.

Thực hư chuyện người dùng có cảm giác như bị Facebook nghe lén?

Tuy nhiên, vẫn có một số lập luận cho rằng Facebook không ghi lại âm thanh mà chỉ cần quét âm thanh để tìm từ khóa đi vào micrô trên thiết bị, nghĩa là nền tảng này không cần liên tục tải dữ liệu lên đám mây. Nhưng Antonio Garcia-Martinez, cựu giám đốc sản phẩm của Facebook, cho rằng việc sử dụng phương pháp này sẽ làm quá tải bộ vi xử lý của điện thoại và người dùng sẽ phát hiện ra. Theo ông, cách này quá lộ liễu, gần như không thể che giấu.

Theo Business Insider, việc sử dụng hoặc kích hoạt micro khi chưa được sự cho phép của người dùng sẽ dễ dàng bị các công ty bảo mật theo dõi và khiến Facebook phải chịu trách nhiệm pháp lý nặng nề chứ không chỉ bị nghi ngờ. Mạng xã hội này đủ khôn ngoan để không “liều” khi có một giải pháp an toàn và hiệu quả hơn kể trên.

Trong phần giải đáp thắc mắc của người dùng, Facebook cũng đã chuẩn bị sẵn câu trả lời: “Chúng tôi hiểu rằng đôi khi quảng cáo cụ thể đến mức người dùng nghĩ rằng Facebook đang nghe cuộc trò chuyện qua micrô. Không phải vậy, chúng tôi chỉ sử dụng micrô khi bạn cho phép và chủ động sử dụng các tính năng yêu cầu micrô”.

Theo các chuyên gia bảo mật, nếu vẫn chưa chắc chắn, người dùng có thể tắt hoàn toàn quyền truy cập micrô điện thoại của Facebook. Tuy nhiên, điều này sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm bởi mỗi khi cần thực hiện các tính năng như gọi điện, gửi chat voice, người dùng sẽ lại phải thêm nút bước kích hoạt lại micro cho ứng dụng.

Home

- A word from our sposor -